5 Eylül 2012 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı(GİB)’nın internet sitesinde 1.000.000 TL’yi aşan vergi ve cezaları bulunan mükellef listesi açıklandıktan sonra “Vergi Yüzsüzleri” başlıklı bir yazı yazmış ve birçok kişiden tepki almıştım. Gelen tepkilerin ortak noktası açıklanan bu listedeki mükelleflerin kendi rızalarıyla gelirlerini beyan ettikleri yönündeydi. Aslında açıklanan listede yer alanlardan ziyade gelirleri olmasına rağmen beyan etmeyenlerin vergi yüzsüzü olduğunu söylemişlerdi. Söyledikleri konuda elbette çok haklılar. Ancak o konu daha derin bir konu. Onun için ciddi araştırma yaptıktan sonra kayıt dışıyla mücadele eylem planı hazırlanıp “eyleme” geçerek binbir kere yüzsüz olanlar tespit edilmeli ve gereken yapılmalıdır.
Maliye Bakanlığı her yıl Nisan ve Mayıs aylarında gelir ve kurumlar vergisi rekortmenlerini açıklıyor. Listede ilk 100’e giren mükellefler yer alıyor. Bu senenin kurumlar vergisi rekortmenleri 26 Mayıs 2013 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde açıklandı.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in vergi rekortmenlerine teşekkür mesajında, vergisini ödeyen mükelleflerin ülkenin kalkınmasındaki lokomotif çarkı olduğunu belirterek vergisini ödeyenleri onore etmiştir. Ödenen her verginin vatandaşa hizmet olarak geri döndüğünü ve vergi ödemenin kazan-kazan sistemiyle hem devletin hem de işadamı ve vatandaşların kazandığını söylemiştir. Vergi rekortmenlerinin devlete olan mükellefiyetlerini samimiyetle yerine getirdiklerini belirtmiştir. Gelirini doğru beyan eden, vergisini ödeyenler ve vergi rekortmenleri listesinde yer alan mükelleflerden ise gerçek “kahraman” olarak bahsetmiştir.
Kahraman olabilmek için süreci hakkıyla tamamlamak ve vergilendirme aşamalarından olan 4T(Tarh, Tebliğ, Tahakkuk, Tahsil)’nin gerçekleşmesi gerekir diye düşünüyorum. Öyleyse, vergisini doğru beyan eden dışında kalanlar; gelirini doğru beyan edenler ve vergi rekortmenleri listesinde yer alanlar(vergilerini ödeyip ödemedikleri belirtilmediği için), “gerçek kahraman” olamamışlardır. Ayrıca vergi rekortmenlerinin devlete olan mükellefiyetlerinin samimiyetle yerine getirmeleri de eksik kalan diğer bir kavramdır. Samimiyetle yerine getirmek için 4T’nin tamamlanması gerekmektedir. Tahsil aşaması da mükelleflerin yerine getirmesi gereken en önemli aşamadır. Gerçi bu aşamayı mükellefin yerine getirmemesi durumunda ilgili mercilerin amme alacağını “layıkıyla” yerine getirdiğini görüyoruz.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in iltifatlarına layık olabilmek için, – kalkınmadaki lokomotif olabilmek için- geliri doğru beyan etmek ve beyan sonucunda payına düşen vergiyi zamanında ödemek gerekir. İdare bu konuda çok övmesini de yermesini de iyi biliyor. Bugün “kahraman” yarın “yüzsüz” olabilirsiniz aman dikkat…
Vergi Usul Kanunu(VUK)’nun 5. maddesinde vergi mahremiyetine yer verilmiştir. Anılan maddede; “Mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine mütaallik olmak üzere öğrendikleri sırları veya gizli kalması lazımgelen diğer hususları ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısların nef’ine kullanamazlar” hükmü yer almaktadır.
Kanun maddesine ek olarak; “ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla Gelir Vergisi mükelleflerinin yıllık Gelir Vergisi, sermaye şirketlerinin Kurumlar Vergisi beyannamelerinde gösterdikleri matrahları (zarar dahil) ve beyanları üzerinden tarh olunan Gelir ve Kurumlar Vergileri ile mükelleflerin ad ve unvanları, bağlı oldukları vergi dairelerince beyannamelerin verildiği yıl içinde dairenin münasip yerlerine asılacak cetvellerle ilan olunur. Mükellefin bağlı bulunduğu teşekkül varsa, bu ilan orada da yapılır ve mükelleflerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye Bakanlığınca açıklanabilir. Maliye Bakanlığı bu yetkisini mahalline devredebilir.” hükmüne yer verilerek Maliye Bakanlığı yetkilendirilmiştir.
Ancak vergi rekortmenleri listesinde yer almak istemeyen “mütevazı” mükellefler bağlı bulundukları vergi dairesine dilekçe ile müracaat edip isimlerinin kamuoyuyla paylaşılmasını istememe hakkı da mevcuttur.
Vergi levhası asma zorunluluğu olduğu dönemde vergi mahremiyeti ihlalinin olduğu anlamına gelmemekteydi. Mükellefin kendi eliyle sır niteliğinde olan beyan ettiği matrahı ve tahakkuk eden vergiyi işyerine giren kişilerin rahatlıkla görebileceği yere asması istenmiştir.
Türkiye genelinde 623.122 Kurumlar Vergisi mükellefi 2012 yılına ilişkin vergiye tabi kazançlarını 2013 yılı Nisan ayında beyan etmişlerdir. Bahsi geçen 623.122 mükellef, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıklarından oluşmaktadır.
Elektronik beyanname sistemine geçişle birlikte tarh-tebliğ-tahakkuk işlemleri bir arada gerçekleşmektedir. Mükelleflerin beyannamelerini paket olarak hazırlayıp gönderdikten sonra aynı anda idari işlem olan tarh işlemi gerçekleştirilir ve yine aynı anda tahakkuk fişinin ortaya çıkmasıyla vergi tahakkuk etmiş olur.
İşte bahsedilen bu yolla beyannamesini veren mükellefler tarafından 161 milyar 525 milyon 636 bin 164 TL matrah beyan edilmiş ve bunun üzerinden 31 milyar 990 milyon 836 bin TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirilmiştir.
Mükellefler tarafından beyan edilen matraha kurumlar vergisi oranı(%20) uyguladığımız zaman tahakkuk eden vergi tutarına ulaşılamamasının nedeni ise, bazı mükelleflerin matrahlarına indirimli kurumlar vergisi(KVK Md. 32/A) oranı uygulanmasındandır.
Peki beyan edilen matrahın mükellefler üzerindeki dağılımı nasıldır? Vergi rekortmenleri listesinde yer alan ilk 100 mükellef kurum tarafından toplam kurumlar vergisinin yaklaşık %47’sini tahakkuk etmiştir. “Mütevazı” mükelleflerin ünvanları görülmediği gibi beyan ettiği matrah ve tahakkuk eden vergi tutarları da görülmemektedir. Yapmış olduğum hesaplamalar çerçevesinde belirtilen mükelleflerin tahakkuk eden vergisi, en az 14 milyar 901 milyon 322 bin 177 TL ve en çok 14 milyar 890 milyon 399 bin 826 TL’dir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Veren Mükellef Sayısı |
623.122 |
Beyan Edilen Matrah(TL) |
161.525.636.164 |
Tahakkuk Eden Vergi(TL) |
31.990.836.009 |
İlk 100 Mükellefin Tahakkuk Eden Vergisi(TL)(En Az) |
14.890.399.826 |
İlk 100 Mükellefin Tahakkuk Eden Vergisi(TL)(En Çok) |
14.901.322.177 |
İlk 100 Mükellefin Toplam Vergi Tahakkuku İçindeki Oranı (%) |
47 |
Ünvanını açıklamayan mükellefler hariç olmak üzere, ilk 10 mükellefin 8’i, ilk 20 mükellefin 11’i ve ilk 100 mükellefin 25’i bankacılık faaliyetiyle iştigal eden mükelleflerden oluşmaktadır. Aynı şekilde, İlk 100’e giren mükelleflerin 54’ü ise İstanbul’a, 18’i Ankara’ya, 4’ü ise İzmir’e bağlı vergi daireleri mükelleflerinden oluşmaktadır.
Listenin ilk 10 vergi rekortmeni şöyle:
Sıra |
Ünvanı |
Tahakkuk Tutarı(TL) |
İli |
1 | TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş. |
1.180.653.967,21 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
2 | TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. |
1.151.148.519,65 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
3 | AKBANK T.A.Ş. |
1.112.951.384,95 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
4 | T.C.ZİRAAT BANKASI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ |
1.106.623.011,67 |
ANKARA |
5 | TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. |
1.018.602.609,83 |
ANKARA |
6 | YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş. |
750.308.236,06 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
7 | TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI A.Ş. |
743.352.861,61 |
ANKARA |
8 | TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. |
660.845.393,54 |
ANKARA |
9 | TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI TÜRK ANONİM ORTAKLIĞI |
509.041.069,78 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
10 | TURKCELL İLETİŞİM HİZMETLERİ A.Ş. |
506.382.415,72 |
İSTANBUL (B.MÜK.VDB) |
Listenin tamamına ulaşmak için tıklayınız…
Umarım rekortmenler listesine giren-girmeyen mükellefler vergilerini “doğru” beyan edip “zamanında” ödemişlerdir. Ödemişlerdir diyorum çünkü 2012 yılına ilişkin Kurumlar Vergisi ödeme tarihinin son günü 30 Nisan 2013 idi.
Asıl vergi kahramanları vergi rekortmenleri listesine giren-girmeyen 4T’ yi layıkıyla yerine getirenlerdir.
Faydalı Olması Dileğiyle…
[fblike]
Tebrik ederim, rekortmen ve yüzsüz listelerinin gerçek boyutunu gözler önüne seren teknik ama güzel bir yazı olmuş.
Teşekkür ederim.